Nederland heeft een cruciale bijdrage in het wetenschappelijk onderzoek naar tuberculose, met 1,5 miljoen sterfgevallen per jaar de belangrijkste mondiale ‘killer’ onder de besmettelijke ziekten. Dat stellen 21 onderzoeksgroepen in samenwerking met KNCV Tuberculosefonds vast in een vandaag uitgekomen rapport ‘Tuberculosis Research in The Netherlands: innovation to accelerate global TB elimination’. Nederlandse wetenschap behoort tot de internationale top op vier specifieke gebieden van tbc-onderzoek. Dit zijn: fundamenteel wetenschappelijk onderzoek naar de interactie tussen de mens en de bacterie, epidemiologisch onderzoek naar de verspreiding en preventie van de ziekte, onderzoek naar verbetering van de tbc-behandeling, en onderzoek naar kosteneffectieve bestrijding.
De kwaliteit en het focus van het Nederlands tbc-onderzoek sluiten naadloos aan bij de nieuwe wetenschapsvisie van het ministerie van OCW. Hierin worden drie ambities uitgesproken: Nederlandse wetenschap van wereldformaat, wetenschap met maximale impact en de Nederlandse wetenschap als broedplaats voor talent. Nu al heeft het Nederlandse tbc-onderzoek een wereldwijde impact en heeft Nederland – als het gaat om dit onderzoeksgebied – een aantrekkingskracht op verschillende onderzoekers, maar ook op een breder veld, zoals publiek-private investeringen. Alleen al aan de Amsterdamse universiteiten vonden de afgelopen drie weken drie verschillende wetenschappelijke promoties plaats op het gebied van tbc-onderzoek.
In 2014 heeft de World Health Assembly van de Verenigde Naties de nieuwe en ambitieuze ‘End TB’-strategie aangenomen waaraan Nederland zich heeft gecommitteerd. Deze strategie moet ertoe leiden dat het einde van de wereldwijde tbc-epidemie in 2035 bereikt is, en in 2050 moet tuberculose geëlimineerd zijn. Om deze ambitieuze doelen te bereiken, is het nodig de daling van het aantal tbc-gevallen te versnellen. Het streven is om de huidige daling van 1,5% naar 17% per jaar tot 2035 te laten toenemen. Deze versnelling kan niet worden bereikt zonder betere preventie, diagnose en behandeling van de ziekte, en daarmee niet zonder onderzoek en innovatie (R&D). R&D is dan ook één van de drie pijlers is van de ‘End TB’-strategie.
In het rapport van de 21 onderzoeksgroepen en KNCV Tuberculosefonds wordt de internationaal hoge kwaliteit van het Nederlandse tbc-onderzoek toegelicht, en ingegaan op de bijzondere onderzoekscapaciteit die in Nederland aanwezig is. Het Nederlandse tbc-onderzoeksveld is niet alleen breed met veel onderlinge dwarsverbanden, maar heeft ook bijzondere wetenschappelijke expertise en intensieve samenwerkingen met instituten in landen waar tuberculose nog veel voorkomt. Bovendien is Nederland een internationaal belangrijke speler in advisering over tbc-bestrijding aan lage en midden-inkomenslanden. Zo is KNCV Tuberculosefonds de hoofduitvoerder van het grootste mondiale tbc-bestrijdingsprogramma, gefinancierd door de United States Agency for International Development (USAID). Deze combinatie van kwaliteit en capaciteit biedt kansen voor productontwikkeling door het Nederlands bedrijfsleven, en voor de Nederlandse export.
Gezien de onderscheidende rol die Nederland heeft in het aanpakken van tuberculose, roepen onderzoekers en KNCV Tuberculosefonds Nederlandse beleidsmakers op om zich in te spannen om tbc-onderzoek waarin Nederlandse wetenschap excelleert te erkennen in het beleid. Daarnaast zou Nederlands tbc-onderzoek in de Europese onderzoeksagenda (Horizon 2020) en in internationale handelsmissies een duidelijke plek moeten krijgen.
Het rapport wordt vandaag aangeboden aan plaatsvervangend directeur Wetenschap en Onderzoek, Michiel van den Hauten van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).
Lees meer: EXCELLENT ONDERZOEK IN NEDERLAND: TBC-ONDERZOEK INGEBED IN DE WETENSCHAPS- VISIE 2025