Vandaag is het ‘World X-Ray Day’, de dag waarop Wilhelm Conrad Röntgen (1845-1923), hoogleraar natuurkunde aan de Duitse Universiteit van Würzburg, zijn memorabele uitvinding deed. Ook bij het vaststellen van de ziekte tuberculose (tbc) wordt de X-ray nog altijd veelvuldig gebruikt.
Een nauwkeurige, snelle diagnose van tuberculose (tbc) is van cruciaal belang voor het verbeteren van tbc-patiëntenzorg en het verminderen van tbc-overdracht. De meest gebruikte onderzoeksmethodes voor het vaststellen van tbc zijn:
#1. Tuberculinehuidtest (mantoux)
Hiermee kan een infectie met de tbc-bacterie worden aangetoond. Bij deze test wordt een kleine hoeveelheid vloeistof in de linkeronderarm gespoten. Als het lichaam afweerstoffen heeft gemaakt tegen tuberculose, dan zullen deze gaan reageren op de testvloeistof en een bobbeltje in de huid veroorzaken.
#2. IGRA (Immune Gamma Release Assay)
De IGRA is een test die afweerstoffen in het bloed kan aantonen. De test wordt vaak gebruikt in combinatie met de tuberculinehuidtest. Wanneer de tuberculinehuidtest aangeeft dat er mogelijk een infectie met tuberculose is, geeft een positieve IGRA reactie meer zekerheid over de diagnose.
#3. Röntgenfoto
De meest voorkomende vorm van tuberculose is longtuberculose. Hierom zal er bij verdenking op tuberculose ook altijd een röntgenfoto van de longen worden gemaakt. Ook voor screening wordt de röntgenfoto vaak gebruikt.
#4. Bacteriologisch onderzoek
Als er duidelijke aanwijzingen zijn voor tuberculose, wordt er ook onderzoek van sputum of eventuele andere materialen (zoals bijvoorbeeld urine of weefsel) gedaan. Door microscopisch onderzoek, bacteriekweken of DNA-onderzoek (PCR) kan worden vastgesteld of de tbc-bacterie in het lichaamsmateriaal aanwezig is. Ook kan door laboratoriumonderzoek op het materiaal worden vastgesteld of de bacterie wel reageert op de diverse medicatie. Resistentie wordt op deze manier vastgesteld.
#5. Nieuw: ontlastingstest
Er wordt hard gewerkt aan een innovatief project om pijn te verminderen voor kinderen die een tuberculose-diagnose ondergaan. De diagnose van tuberculose vereist nu nog sputum wat voor kinderen, met name onder de vijf jaar, pijnlijk kan zijn. Ze moeten met geweld hoesten wat niet altijd lukt en anders moet met een buis genoeg sputum uit de longen voor de test verzameld worden. Wanneer deze mogelijkheid ook nog eens ontbreekt, worden kinderen vaak verkeerd gediagnosticeerd. Een alternatief is het gebruik van ontlastingsmonsters in plaats van sputum. KNCV Tuberculose Fonds test op het moment deze vereenvoudigde aanpak in Ethiopië.
