De Samenwerkende Gezondheidsfondsen en de Topsector Life Sciences & Health stelden aangevuld met cofinanciering door het bedrijfsleven 17,5 miljoen euro beschikbaar voor immunologische onderzoeken. In plaats van dat er gekeken wordt naar één specifiek ziektebeeld, is in de projecten gezocht naar de achterliggende oorzaak: de fout in het immuunsysteem. Hiermee kan de ontwikkeling van nieuwe behandelingen voor vele immuunziekten versneld worden en kunnen patiënten beter op maat behandeld worden.
Bij uiteenlopende ziekten speelt ontregeling van het immuunsysteem een cruciale rol, onder meer bij infectieziekten, zoals tuberculose, kanker, allergieën en auto-immuunziekten. Bij veel aandoeningen is het afweersysteem ontregeld; zo reageert het afweersysteem bijvoorbeeld te sterk in het geval van auto-immuunziekten als reuma en diabetes en juist onvoldoende in het geval van kanker. Ook bij MS, allergieën, chronische ontstekingsziekten aan bijvoorbeeld de darmen of luchtwegen en het ontstaan van hart- en herseninfarcten speelt het afweersysteem een belangrijke rol.
Krachtenbundeling
Om ervoor te zorgen dat het ontspoorde immuunsysteem gezond wordt en blijft hebben de Samenwerkende Gezondheidsfondsen en de Topsector Life Sciences & Health een onderzoeksprogramma opgezet om veelbelovend onderzoek te financieren. Vele onderzoekers hebben hiervoor de krachten gebundeld met belanghebbenden zoals patiënten, artsen, gezondheidsfondsen en bedrijven in een unieke samenwerking in ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek.
Niet eerder werd er in Nederland zo breed ziekte overstijgend samengewerkt in onderzoeken naar het afweersysteem.
Wat maakt deze samenwerking zo uniek?
In dit programma komen specialisten bij elkaar uit velden die normaliter niet zo snel met elkaar samenwerken. In plaats van dat er gekeken wordt naar een bepaald ziektebeeld, kijkt men naar de achterliggende oorzaak: een fout in het immuunsysteem. Door op deze manier ziekte-overstijgend met elkaar samen te werken, ontstaat er een kruisbestuiving die de ontwikkeling van nieuwe behandelingen versnelt voor een groot aantal ziekten.
Patiënten: cruciale partner binnen de projecten
Bovendien zijn de patiënten een cruciale partner binnen de projecten. Door hun betrokkenheid in de programmacommissie kunnen de vragen die bij hen leven in het onderzoek meegenomen worden. Ook kunnen de onderzoekers door de inbreng van de patiënten vaststellen welke behandelingen te intensief zijn en waar voor hen de grens ligt. Tot slot kunnen de patiënten door hun betrokkenheid beter op de hoogte gehouden worden over het verloop van het onderzoek en de vervolgstappen.
Wat zijn de belangrijkste resultaten?
Inmiddels zijn de eerste patiënten met reuma behandeld met cellulaire immunotherapie om het overactieve immuunsysteem in balans te brengen. Hierbij is kennis over kanker gebruikt voor behandeling van reuma.
Daarnaast is een methode ontwikkeld om veranderingen in functie van het immuunsysteem te meten en te kijken hoe dat verschilt van patiënt tot patiënt.
Ook is gebleken dat eigenschappen van antistoffen verschillen tussen chronische en niet-chronische auto-immuunziekten. Dit kunnen aanknopingspunten zijn voor nieuwe behandelingen.
Tot slot is met extra geld van ZonMw voor Covid-onderzoek gebleken dat Covid-19 vaccins effectief zijn bij mensen met een auto-immuunziekte en geen extra klachten geven.
Het Programma Immunologie is onder andere mogelijk gemaakt door KNCV Tuberculosefonds.
Bron: Samenwerkende Gezondheidsfondsen
