TBC-expert Max Meis (66) nam begin dit jaar afscheid bij KNCV Tuberculosefonds omdat zijn pensioen inging. “Maar ik stop niet met werken. Ik ga helpen bij de COVID-bestrijding bij de GGD Noord- en Oost-Gelderland”, vertelde Meis. Na Ebola, HIV en TBC is dit de vierde infectieziekte die hij van dichtbij meemaakt. “Mijn loopbaan is gekenmerkt door pandemieën.”
Ebola, HIV en TBC
Tijdens zijn studie geneeskunde werkte Meis eind jaren ‘70 in de Democratische Republiek Congo (DRC), het toenmalige Zaïre. “Daar hadden ze net daarvoor de eerste ebola-uitbraak gehad.” Na zijn opleiding ging hij aan de slag in Malawi. “Daar werd ik in 1985 geconfronteerd met HIV. Heel veel mensen overleden, onder wie ook vrienden en collega’s. Dat heeft een onuitwisbare indruk op mij gemaakt.”
In diezelfde jaren stak tuberculose (TBC) in Afrika weer de kop op. Door de verminderde afweer van mensen met HIV, sloeg ook deze ziekte weer toe. “Toen ik in Malawi begon in 1982, waren de TBC-afdelingen gesloten, op één of twee isolatiekamertjes na. In 1985 waren ze allemaal weer open. Veel mensen die besmet waren met hiv gingen dood aan TBC. Mensen in Nederland en andere Westerse landen konden zich dat niet voorstellen. Tot nu. Door COVID weet nu iedereen wat een pandemie betekent en kent de vreselijke gevolgen voor de getroffen mensen, het gezondheidszorgsysteem, het sociale leven en de economie.”
“Ik was bang dat ik aan COVID zou doodgaan”
Zelf kreeg Meis door COVID ook de schrik van zijn leven. Hij werd er afgelopen zomer zelf door geveld. “Die andere ziektes hebben mij niet te pakken gekregen. Bij COVID behoorde ik tot de kwetsbare groepen gezien mijn leeftijd. Mijn vrouw had het ook en was er na twee weken vanaf. Bij mij heeft het acht weken geduurd. Ik hoefde gelukkig niet opgenomen te worden, maar was wel heel ziek. Eerlijk, in die periode was ik bang dat ik aan COVID zou doodgaan.”
Hij bleef lang kortademig en verloor veel conditie, maar herstelde uiteindelijk goed. Het motiveerde Meis om zelf in de strijd tegen COVID te gaan werken. “Ik ben zo goed geholpen door mijn GGD. Die GGD medewerkers waren altijd telefonisch bereikbaar voor mijn vragen. Bij de GGD Noord- en Oost-Gelderland denk ik mee over onder meer de inzet van sneltesten, het vaccinatie-programma en de informatievoorziening naar burgers, zorginstellingen en gemeenten. Ik werk er vier dagen in de week zo lang als mijn hulp nodig is.”
Het is geen onbekend terrein voor Meis, die van 1987 tot 2005 in Nederland in de publieke gezondheidszorg werkzaam was. Onder andere bij de GGD Den Haag en Groningen. Daarna keerde hij terug naar Malawi, om vervolgens in 2009 bij het Tuberculosefonds aan de slag te gaan. Daar richtte hij zich de laatste jaren op het ontwikkelen en implementeren van nationale strategische plannen (NSP’s) in de strijd tegen TBC volgens een nieuwe methode.
Nieuwe methode: zorgtraject patiënt en datamodellen
“Ik ben trots op deze nieuwe methode waarbij we kijken naar het hele zorgtraject van de patiënt. We gebruiken specifieke indicatoren en data om een beeld te vormen van mensen met een verhoogd risico op TBC, mensen die TBC hebben maar (nog) geen klachten hebben en mensen met TBC én klachten, maar die geen toegang hebben tot zorg. Daarbij wordt gekeken naar hoe en waar mensen die TBC-zorg krijgen, dan wel buiten de boot vallen. We monitoren die indicatoren en gebruiken de data in wiskundige modellen. Hiermee vergelijken we de impact van verschillende interventies en de verwachte kosten van die interventies.”
“In de TBC-bestrijding worden data zoals het aantal testen, besmettingen en opnames vaak nog niet real-time verzameld”, legt Meis verder uit. “Bij COVID gebeurt dit wel. Daarover wordt dagelijks en wekelijks regionaal, nationaal en internationaal gerapporteerd. Daar zou de TBC-bestrijding ook veel baat bij hebben.”
Global health hart
TBC eist wereldwijd 1,4 miljoen levens per jaar. Deze ziekte verdient het om net zo goed aangepakt te worden als COVID, vindt Meis. “Het moet werkelijk een keer gaan doordringen hoe verschrikkelijk TBC is. Het is heel belangrijk dat ook voor TBC de benodigde en toegezegde financiën voor geneesmiddelen- en vaccinontwikkeling beschikbaar komen. Dat geldt overigens ook voor andere infectieziektes. Ik heb een global health hart: om welke infectieziekte het gaat, maakt me eigenlijk niet uit. Pandemieën zijn allemaal een internationale gezondheidscrisis.”
Steunt u onze strijd tegen infectieziektes zoals tuberculose? Uw bijdrage maakt een groot verschil!
